Nasza skóra nigdy nie będzie idealnie gładka. Każdego dnia pojawiają się na jej powierzchni różnego rodzaju zmiany i niedoskonałości. Mogą mieć różne pochodzenie – niekiedy są to zmiany barwnikowe inne mają podłoże naczyniowe lub zapalne. Niektórych z nich nie jesteśmy w stanie nawet zaobserwować gołym okiem. Większość zmian jest niegroźna dla naszego zdrowia i w żaden sposób nam nie przeszkadza.
Niestety niektóre zmiany skórne wraz z upływem czasu mogą dawać początek nowotworom, niekiedy nawet o charakterze złośliwym. Dlatego ważne jest aby rozpoznać, którą zmianę skórną należy usunąć chirurgicznie zanim zacznie stanowić zagrożenie dla naszego zdrowia.
Znamię barwnikowe czy początek czerniaka?
Znamiona barwnikowe, przez specjalistów nazywane również zmianami melanocytowymi, są znane każdemu z nas. Zaczynają pojawiać sią na naszej skórze na początku naszego życia, niekiedy nawet przed urodzeniem, a ich ilość wzrasta do około 30 roku życia. Średnia liczba zmian barwnikowych, tak zwanych „pieprzyków” wynosi zazwyczaj 20-30. Statystyki wskazują, że wraz z liczbą pieprzyków na ciele wzrasta prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworów skóry. Osoby u których występuje 30-50 zmian barwnikowych są o 1/3 bardziej narażone na rozwój czerniaka złośliwego niż osoby z mniejszą liczbą zmian. Nie każdy pieprzyk jest jednak czerniakiem.
Naszą uwagę powinny zwrócić tak zwane zmiany atypowe, gdyż mogą ulegać transformacji nowotworowej. Rozpoznamy je po nieregularnym kształcie, nierównych brzegach i niejednolitym kolorze. Szczególną uwagę powinny też zwrócić pieprzyki, które zaczęły się powiększać, zmieniać kolor lub kształt. Musimy pamiętać też, że zmiany barwnikowe powyżej 6 mm koniecznie wymagają konsultacji lekarskiej. Jeżeli zaobserwowaliśmy u siebie choćby jedną zmianę skórną atypową powinniśmy jak najszybciej umówić się na wizytę do dermatologa.
Jak uchronić się przed nowotworami skóry?
Główną przyczyną nowotworów skóry jest ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Powoduje ono uszkodzenia DNA w naszych komórkach zwiększając ryzyko nowotworzenia. Nie jesteśmy w stanie całkowicie uniknąć ekspozycji na promienie UVA oraz UVB, nawet w pochmurne dni docierają one na ziemię. Aby zmniejszyć ryzyko czerniaka powinniśmy unikać bezpośredniej i długiej ekspozycji na promienie słoneczne np. podczas opalania. Kremy chroniące nas przed promieniowaniem UV powinniśmy stosować cały rok, a w okresie letnim konieczne jest sięgnięcie po kremy z ochroną UVA i UVB o wysokich faktorach SPF. Nie możemy też zapominać, że nie tylko kąpiele słoneczne, ale i wizyty na solarium zwiększają ryzyko wystąpienia czerniaka.
Jednak najważniejsza w profilaktyce nowotworów skóry jest obserwacja własnego ciała i pojawiających się zmian, zwłaszcza tych o podłożu barwnikowym. Specjaliści zalecają usuwanie atypowych zmian skórnych, jak najszybciej od ich pojawienia się. Znamiona można usunąć w wielu placówkach medycznych np. w Centrum Medycznym DP MED.
Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym i polega on na chirurgicznym wycięciu zmiany skórnej, co trwa około 30 minut i nie wymaga hospitalizacji. W razie jakichkolwiek wątpliwości wycięty fragment skóry badany jest pod katem histopatologicznym, w celu wykluczenia występowania komórek nowotworowych. Usuwanie zmian atypowych i zmian występujących w miejscach często podrażnianych (np. na zgięciach) zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów skóry.
